Skip to main content

Định nghĩa thực sự về nhà thông minh

08.01.2021
v.dangptb

Thay vì tập trung vào “thông minh”, công nghệ nhà thông minh trên thực tế nên tập trung nhiều hơn vào sự hữu ích.

Công nghệ nhà thông minh là một thuật ngữ xuất hiện trong hơn một thập kỷ nay và dần trở nên phổ biến. Tuy nhiên, chúng ta hãy nhìn vào ý nghĩa của nó. Tại sao chúng thông minh? Công nghệ nhà thông minh có thực sự khiến bạn cảm thấy thông minh không? Trong hầu hết các trường hợp là hoàn toàn ngược lại. Các công nghệ được cho là thông minh vẫn có thể biến mọi thứ trở nên phức tạp và thậm chí có thể biến những sự cố trở nên trầm trọng hơn.

Thuật ngữ thông minh (smart) bắt đầu phổ biến khi điện thoại thông minh (smartphone) xuất hiện, với cú hích lớn nhất là sự ra đời của iPhone vào năm 2007. Từ đó, smart gắn liền với “phone” một cách nghiễm nhiên.

Theo Peter Wadsworth, giám đốc đổi mới và kết nối tại công ty thiết bị toàn cầu Siemens, khi nhắc đến công nghệ thông minh, người dùng chỉ nghĩ đến các thiết bị trong túi của họ. Thực tế các công nghệ thông minh còn mở rộng ra nhiều vật dụng trong không gian sống. Ông cho rằng thuật ngữ “thông minh” đã gắn với điện thoại đến mức người tiêu dùng không thể nghĩ xa hơn khi họ nói về điện thoại của họ.

Vậy, điều đó có nghĩa là chúng ta đã sử dụng sai công nghệ nhà thông minh? Các chuyên gia trên đều cho rằng nhà thông minh (smarthouse) cần được hình dung lại. Đặc biệt là khi chúng ta đang ở một thời đại nơi công nghệ nhà thông minh đang trở nên phổ biến. Gần như mọi thiết kế hoặc xây dựng ngày nay đều tính tới việc tích hợp có các yếu tố công nghệ vào mọi khía cạnh.

Những thiết bị nhà thông minh không cần thiết

Để định nghĩa lại về thiết bị thông minh, Wadsworth đã bỏ đi mọi định kiến lối mòn của mình về nhà thông minh và đi theo một góc nhìn mới. Ông làm điều đó bằng cách yêu cầu người tiêu dùng tự hình dung một ngôi nhà hoặc một thiết bị gia dụng hữu ích hơn sẽ như thế nào mà không dùng đến thuật ngữ thông minh. Thực tế, việc thay đổi thuật ngữ đã gợi mở ra nhiều ý tưởng sáng tạo cho nhiều câu trả lời thú vị hơn, hướng đến các việc sử dụng các thiết bị hiệu quả hơn. Câu hỏi của ông thậm chí đã khiến người tiêu dùng nghĩ đến việc họ cần một thiết bị có thể giải mã và hiểu các chữ tượng hình trên nhãn quần áo và điều chỉnh máy giặt về các tính năng giặt phù hợp.

Wadsworth nói: “Chúng tôi biết rằng người dùng chỉ sử dụng chế độ tự động ở hầu hết các lần giặt. “Mọi người mua một sản phẩm công nghệ trị giá đến hơn cả ngàn đô chỉ để sử dụng một chế độ giặt. Sẽ hay hơn, nếu bạn có thể nói với ứng dụng tôi đang giặt áo phông. Máy giặt tự động chọn cài đặt phù hợp cho bạn. Với công nghệ nhà thông minh, bạn có thể làm cho những thứ này dễ tiếp cận hơn. Chức năng này đều nằm trong máy giặt và cách chọn các tính năng cũng giống nhau, nhưng việc kết nối cho phép bạn hiển thị các tùy chọn, như chương trình tốc độ và chương trình năng lượng. 

smartapp

Một cách khác mà Wadsworth đang làm cho các thiết bị trở nên hữu ích hơn là một dịch vụ mới mà công ty đã tung ra có tên là CKBK.com. Trang web này chuyên dịch vụ đăng kí quyền truy cập hàng tháng vào các công thức nấu ăn đã được kết nối với các thiết bị. Website có hàng ngàn công thức nấu ăn từ các đầu bếp nổi tiếng thế giới. Mỗi một công thức là một phần của Home Connect, khi người dùng đang nấu theo công thức, họ cũng có thể tương tác với các thiết bị trong nhà.

Ví dụ như việc hướng dẫn "làm nóng trước lò", website đồng thời hiển thị một liên kết có thể nhấp vào. Khi bạn nhấp vào đó, lò nướng sẽ hoạt động. Nó cũng sẽ tuân theo công thức và điều chỉnh theo bất kỳ yêu cầu tinh tế nào, chẳng hạn như cần thay đổi nhiệt độ giữa chừng trong thời gian nấu.

Rachel Earley, trưởng nhóm dịch vụ và tương tác tại công ty nghiên cứu toàn cầu Accenture’s Dock và đồng tác giả của báo cáo 'Hành trình đầu tiên đến với Ngôi nhà Thông minh', cũng đồng tình với nhận định cần thay đổi cách nhìn nhận khái niệm thông minh. Báo cáo khảo sát 6.000 người tiêu dùng ở 13 quốc gia khác nhau trên thế giới để phân tích phản ứng của mỗi người đối với ngôi nhà của họ. 

Earley nói: “Khi nói đến gia đình, các công ty tập trung vào sản phẩm nhiều hơn là lấy con người làm trung tâm và kết quả là họ không hiểu hết khách hàng của mình là ai và họ muốn gì. “Họ tập trung vào các sản phẩm mà họ có thể xây dựng và phân phối hơn là những gì sẽ tạo ra giá trị thực sự cho người tiêu dùng”.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, ngôi nhà không chỉ là một nơi để ở mà còn đem lại trải nghiệm. Điều này đòi hỏi sự quan sát và thấu hiểu cách các thành viên tương tác với ngôi nhà của họ trong suốt nhiều giai đoạn. Từ đó, đưa ra đánh giá, ngôi nhà có ý nghĩa như thế nào đối với con người, cách công nghệ ảnh hưởng đến cuộc sống của họ, cách họ sử dụng không gian và điều ảnh hưởng đến các mối quan hệ và vị thế của họ trong xã hội. Cách tiếp cận này cũng giải quyết các hành vi cảm xúc phức tạp bắt nguồn từ ngôi nhà.

Mặc dù có nhiều yếu tố tác động đến cảm xúc khi sống trong một ngôi nhà và sự tương tác của các công nghệ thông minh cũng tạo ra các trạng thái cảm xúc, đôi khi còn tạo ra khó chịu. Báo cáo cũng chỉ ra rằng, dù các thiết bị có thể khiến chúng ta kết nối với nhau hơn nhưng đồng thời cũng khiến người dùng cảm thấy bị cô lập.

Earley cho biết: “Những người tham gia khảo sát nói rằng, đối với họ, nhà là một nơi khiến họ cảm thấy thoải mái, an toàn và có thể kiểm soát được. “Với suy nghĩ đó, để hiệu quả hơn, các công ty cung cấp giải pháp thông minh cần hình dung lại các thiết kế và cách tiếp thị sản phẩm để phản ánh những sắc thái cảm xúc của người dùng”.

Người trả lời phỏng vấn cũng cho biết, họ phải vật lộn với mớ thiết bị công nghệ, trong khi điều họ muốn là thoát khỏi việc bị kiểm soát và có được sự tiện lợi.

Earley nói thêm: “Nhà thông minh có một tham vọng lớn nhưng thực tế nó thực sự gây thất vọng. Chúng tôi muốn tất cả các thiết bị thông minh của mình có thể nói chuyện với nhau từ văn phòng, đến ô tô đến nhà”.

Các thiết bị này cần được chuyển từ khái niệm thông minh thành hữu ích hoặc xem nhà như một chủ thể có thể được thay đổi linh hoạt. Các nhà xây dựng và phát triển phải cân nhắc rất nhiều để tạo ra một trải nghiệm liền mạch, thoải mái và an toàn cho cư dân.

Giải pháp cho nhà thông minh

Walt Zerbe, giám đốc cấp cao về công nghệ và quy chuẩn thuộc Hiệp hội giải pháp công nghệ dùng trong hộ gia đình CEDIA , đồng ý rằng “nhà thông minh” là một thuật ngữ tồi tệ, nhưng vẫn tiếp tục được sử dụng vì nó đã được chấp nhận rộng rãi. Zerbe nói rằng, điều ngôi nhà thông minh đang thực sự hướng đến để đem lại cho khách hàng là sự kết nối.

Ngay bây giờ, các nhà phát triển dự án, cũng như người tiêu dùng, đang phải đối mặt với nghịch lý lựa chọn vì có quá nhiều quyết định, với hơn 50 cách để thực hiện cùng một giải pháp công nghệ.

Matt Howland, chủ tịch của công ty xây dựng nhà DELECT, sử dụng rất nhiều thuật ngữ để đưa ra phương pháp tiếp cận của công ty và xây dựng trải nghiệm của người dùng tại chính một trong những ngôi nhà của họ - nhu cầu bất thình lình (serendipitous), có thể kiểm soát (controllable), trí tuệ (intelligent), riêng tư (private). Họ cũng không đồng tình với cụm từ thông minh (smart).

Howland nói: “Nhà thông minh (smart home) không có khả năng học. Thông minh ở đây là những thiết bị được điều khiển bằng giọng nói. Nó cần đầu vào và được lập trình để giải quyết. Tuy nhiên, nếu ngôi nhà thực sự thông minh, nó sẽ tự tham gia vào việc phát triển và trở nên tốt hơn".

Howland thiết kế DELECT trở thành công ty đưa ra nhiều giải pháp giúp ngôi nhà có thể xác định nhiều phần mềm hơn, để nó có thể tự học hỏi và thay đổi. Các ngôi nhà trong dự án của công ty có 300 điểm dữ liệu thời gian thực. Giống như công nghệ của Tesla, chúng có thể theo dõi những thông tin đó để tương tác hai chiều, thực hiện các cải tiến trong suốt quá trình.

Các giải pháp sẽ không chỉ làm cho cư dân thoải mái mà còn bảo vệ sức khỏe của họ, bằng cách so sánh không khí trong nhà và ngoài trời để quyết định thời điểm luân chuyển không khí. Ngôi nhà cũng sẽ kiểm tra nhiệt độ xung quanh và lắng nghe nhịp tim trong khi các thành viên đang ngủ để đánh giá mức độ ảnh hưởng của nó đến mức CO2 trong nhà, kích hoạt HVAC (hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí) khi cần. Vào tháng 10 vừa rồi, DELECT cho ra mắt một sản phẩm và tất cả các tính năng cực kỳ thông minh trên sẽ được tích hợp.

Kết hợp Thông minh và Bền vững

Gia đình đa thành phần lại là một phạm trù hoàn toàn khác, với nhiều thách thức về công nghệ cài dặt và thời gian khải sát. Tuy nhiên, Jeffrey Kok, giám đốc thông tin và đổi mới Mill Creek Civil, chuyên về  giải pháp xây dựng nhà ở, có phạm vi hoạt động đa quốc gia, đang thúc đẩy sự đổi mới trong các dự án của công ty.

Ông cũng đã thay đổi quan điểm của công ty về công nghệ thông minh, mà ông định nghĩa là tạo ra một môi trường và trải nghiệm kết nối cho người dân.

Kok nói: “Chúng tôi đã thay đổi thông điệp xung quanh các giải pháp thông minh và bền vững vì chúng tôi tập trung vào toàn bộ tòa nhà. Chúng tôi đang xem xét trải nghiệm của cư dân từ việc nhập cảnh của khách, đến khi vào nhà của họ, và sau đó kiểm soát nhà. Lý do chúng tôi thêm yếu tố bền vững. Bởi vì theo góc nhìn của một chủ sở hữu/nhà điều hành, tôi cho rằng chỉ có một số yếu tố thực sự quan trọng”.

Các yếu tố quan trọng có thể được nhóm thành ba loại. Đầu tiên, là bộ điều nhiệt, vì nó thúc đẩy hiệu suất năng lượng, có thể giảm lượng khí thải carbon. Thứ hai, là kiểm soát truy cập bằng các giải pháp sạch không cần chạm. Vì vậy nó chính là một giải pháp chăm sóc sức khỏe. Thứ ba, là phát hiện rò rỉ, điều mà cư dân không ưu tiên quan tâm, nhưng chắc chắn nếu có vấn đề, họ sẽ phải chuyển ra ngoài.

Mill Creek đang mở rộng nhiều hơn phạm vi nghiên cứu vào không gian thông minh, bền vững với các giải pháp giám sát nước. Ứng dụng này cung cấp dữ liệu cho cư dân về lượng nước họ sử dụng, cùng với các mẹo tiết kiệm nước. Trong một dự án về bền vững, thông minh khác của Kok là giải pháp liên quan đến chất lượng không khí trong nhà và cung cấp cho cư dân khả năng hiển thị lượng VOC (các hợp chất hữu cơ, thường là chất thải từ nhiều nguồn dễ bay hơi) trong không khí.

Hình dung ngôi nhà thông minh tương lai

Chúng ta sẽ hướng tới đâu trong tương lai? Một số cho rằng họ muốn ngắt kết nối. Trong nhà sẽ có các phòng hoàn toàn không có bất kì thiết bị kết nối nhằm tạo ra không gian đặc biệt riêng tư cho người dân.

Zerbe tiếp tục liệt kê đến tính cá nhân hóa, thiết bị đeo, loại bỏ các mô hình đăng ký (subscription), tăng thêm các giải pháp chăm sóc sức khỏe, xa hơn nữa là hướng đến tương lai của công nghệ nhà ở. Ông cũng đề cập đến Linksys, công ty sử dụng WiFi để phát hiện những xáo trộn trong nhà, điều này sẽ phát triển thành các giải pháp chăm sóc sức khỏe, ngoài bảo mật.

“Trong tương lai, mọi người sẽ có xu hướng trả tiền cho những giải pháp giúp đơn giản hóa mọi bước để không cần lo lắng về các bản cập nhật” - Zerbe nói. “Mặc dù hiện tại mọi thứ đều thuộc quyền sở hữu độc quyền và chưa công bố nhưng điều mà bạn có thể thấy sẽ là các tiêu chuẩn thống nhất, hiện đang được xây dựng bởi các ông lớn công nghệ như Google, Amazon và Apple”.

Hiện Kok đang chỉ đạo Mill Creek đưa các hệ thống máy chủ vào tất cả các dự án để chúng có khả năng kết nối với 5G. Từ đây, khách hàng có thể sử dụng các thiết bị 5G cắm và khởi động khi nó sẵn sàng sử dụng trong nhà. Ông cũng cho phép các nhà cung cấp 5G thuê không gian mái nhà để tạo thêm nguồn thu nhập cho chính người tiêu dùng.

Ông cũng đang xem xét các địa điểm giao hàng bằng drone (thiết bị máy bay không người lái), cùng với các chương trình tiện ích cho phép người dân lựa chọn việc kiểm soát bộ điều nhiệt của họ. Điều này sẽ tiết kiệm tiền bằng cách kiểm soát năng lượng trong thời gian cao điểm nhu cầu và cung cấp cho cư dân các khoản tín dụng và hoàn vốn.

Khi các nhà phát triển dự án thay đổi tư duy của họ về công nghệ nhà ở, thì người dân cũng vậy. Đặc biệt, hiện nay công nghệ nhà ở trở nên cần thiết với các hoạt động xu hướng học, làm việc tại nhà, và nhu cầu quan trọng nữa là giữ gìn sức khỏe. Vì vậy, nhà ở tương lai là nơi đem lại những giá trị hữu ích đối với sức khỏe và hạnh phúc của cư dân.

(Theo Forbes)